Arpa dänesi galla önümi bolup, çalt bişmegi we has-da peýdaly bolmagy üçin daşy gabyksyz ýagdaýda alynýar. Ol, esasan çorbaly naharlara, işdäaçarlara goşulýar we agyr nähoşluklarda we saglygy dikeltmekde ulanylýar. Dänäniň düzüminde peýdaly elementler kän mukdarda saklanýar. Arpa dänesi gadymy zamanlarda hem iýmit hökmünde ulanylypdyr, ol «soltanlaryň iýmiti» adyna eýe bolupdyr.

Arpa dänesinde saklanýan lizin elementi bedeniň garramak hadysalaryna garşy göreşmekde, ýygyrtlaryň döremeginiň öňüni almakda netijelidir. Däne mikroelementlere we witaminlere örän baý hasaplanýar. Onda köp mukdarda kaliý, demir we kalsiý bar. Şeýle-de düzüminde mis, sink, marganes, molibden, kobalt, ýod, hrom, brom we fosfor ýaly elementler saklanýar.

Düzümindäki witaminleriň köpdürlüligi dänäniň esasy artykmaçlygydyr. Onda В, А, D, Е, РР witamin toplumlary bar. Meselem, arpa dänesindäki antioksidantlar tüwiniň düzümine garanyňda üç esse köpdür. Arpa däneleri saýlanylanda, onuň reňkine üns bermeli. Olar ak, sarymtyl reňkde bolmaly, gara reňkdäki däneleri almakdan saklanmaly. Däneler gury, howasy ýetik gaplarda 6-10 aýyň dowamynda saklanýar.

Arpa dänesiniň peýdasy özboluşly himiki düzümi bilen baglanyşyklydyr. Ol howply çişlere garşy netijeli göreşý är, bedenden toksinleri çykarmaga kömek edýär, dişleriň, süňkleriň we iýmit siňdiriş ulgamynyň umumy ýagdaýyny gowulandyrýar we artykmaç agramyň, ýaglaryň döremeginiň öňüni alýar.

Şöhrat ABDYRAHMANOW,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.