Zeýtun ýagynyň peýdasy
09:51 19.02.2022
Zeýtun agajyna saglygyň agajy diýilýär. Zeýtun ýagynyň bejeriş häsiýetleri bolsa aýratyn bellenmäge mynasypdyr. Bu iýmit önümi holesteriniň derejesini peseltmekde örän ähmiýetlidir. Şonuň üçin atereskleroz, ýürek-damar, diabet kesellerinde bu ýag giňden ulanylýar. Şeýle-de zeýtun ýagy sowuklamanyň öňüni almakda, şonuň bilen bagly bedeniň näsazlyklaryny bejermekde örän peýdalydyr.
Zeýtun ýagynda olein we linolin kislotalary bolup, ol A,D,E,K witaminlerine baýdyr. Bu ýag lukmançylykda we halk tebipçiliginde iýmit siňdiriş ulgamynyň işini gowulandyrmakda, aşgazan-içege keselleriniň öňüni almakda we bejermekde, immun ulgamyny güýçlendirmekde, garramany haýallatmakda, beýniniň işini kadalaşdyrmakda, şikesleriň we ýaralaryň bitmesini tizleşdirmekde, aşgazanda ýara döremegiň öňüni almakda, süňkleri berkitmekde, onkologiýa keselleriniň öňüni almakda giňden ulanylýar.
Zeýtun ýagy adamyň organizminde ýeňil özleşýär. Bu önüm häzirki wagtda gözellik serişdeleriniň önümçiliginde, bedeniň ýaşlygyny, gözelligini saklamakda giň ulanyşa eýedir. Şeýle-de semizlikden ejir çekýän adamlar üçin hem bu ýag örän peýdalydyr. Lukmanlar zeýtun ýagyny gündelik iýmitde ulanmagy maslahat berýärler.
Kemal BERDIMAMMEDOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.
Gülli kelemiň peýdasy
Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
