Narpyzyň saglyga ýetirýän peýdaly täsirleri
12:15 10.06.2023
Narpyz örän peýdaly, hoşboý ysly ösümlikdir. Ol kellagyryny, garyn-içege kesellerini, içgeçme, ýürek-damar näsazlygyny, öýken inçekesel, böwrek, bagyr, burun-bokurdak, dümew, sarygetirme, deridäki çiş, nerwi ulgamyny gowylandyrmakda, ukusyzlygy bejermekde gowy peýda edýär. Bedende, deride çiş-gabarçak emele gelse, narpyzyň suwy bilen ýuwnmak peýdalydyr. Onuň ergini, ýapragy agzyňyzdaky ýakymsyz ysy aýyrýar. Narpyz ýapragy agyrýan dişe, güýçli kellagyry peýda bolanda maňlaýa goýulsa, agyry tiz aýrylýar. Onuň gaýnadylan ýapragynyň suwyny nahardan 30 minut öň az mukdarda içmek maslahat berilýär.
Narpyz suwarymly ýerlerde we güzerleriň gyrasynda, kiçijik ýaplaryň gyrasynda ösüp bilişi ýaly töwereginde suw bolan her ýerde görmek bolýar. Ýabany narpyzyň düziminde mentoldan başgada pinen, limonen, phelladren, terppenler ýaly birgiden ýeterlikli ýaglar bardyr. Dem alyş ýollaryny arassalamakda Mentolyň ägirt uly peýdasynyň bardygy gadymy döwür medisinasynda-da we häzirki döwür medisinasynda-da gaty gowy bilinýändir.
Orta asyrlarda narpyzyň başga bir täsirli aýratynlygy ýüze çykarylypdyr. Bu otyň mör-möjeklere garşy göreşde kömegi degipdir. Hemmämiziň bilişimiz ýaly, narpyz hakykatdan hem, taryhda yz galdyran we häzirem isleg bildirilýän güýçli derman serişde hökmünde ulanylýar.
Narpyzyň düziminde C, B3, B5, B2, B6, B9, A witaminleri agdyklyk edýär. Makroelementlerden: kaliý, kalsiý, magniý, fosfor, natriý. Mikroelementlerden: demir, margens, sink, mis ýaly wajyp elementler bar. Narpyzy çaýa goşup ulanmak has-da ýörgünli tärleriň biridir. Şeýle dermanlyk çaý kelleagyryny köşeşdirmekde, horlanmakda, üsgülewigi aýyrmakda örän ähmiýetlidir.
Narpyz dürli tagamlary, işdäaçarlary taýýarlamakda tagam, ys beriji hökmünde ulanylýar .Narpyzyň hoşboý ysy işdäňi açyp, tagamyň has-da lezzetli, peýdaly bolmagyna sebäp bolýar.
Taýýarlan: Amanmyrat ANNAMYRADOW,
Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
Täze jaýyň gurluşygy — peýdaly maslahatlar
Täze jaýyň gurluşygy her bir adamyň durmuşynda jogapkärli we wajyp aladalaryň biri bolup durýar. Jaý gurluşygy köp wagt, zähmet we serişde talap edýär. Bu işde ýyllaryň dowamynda toplanan peýdaly maslahatlar oňat netijeleri berip bilýär.
