Peýdaly maslahatlar

Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler

https://www.ussatnews.com/storage/posts/6807/original-165e747935707c.jpeg

Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir. Ýaş nesliň sagdyn, ukyply, düşünjeli bolup ýetişmegi her bir ene-atanyň esasy aladasy bolup durýar. Çaganyň akyl başarnyklaryna, beýnisiniň kadaly ösmegine peýdaly önümleri ýygy-ýygydan ulanmak zerurdyr.

Çaganyň iýmitinde ýod, demir, E, C, B1, B2, B3, B5, B6, B9, B12 ýaly peýdaly witaminler we elementler bolmalydyr. Çagalykda balyk önümlerindäki belok uly mal etlerindäki beloklardan has peýdaly hasaplanýar. Deňiz balyklarynda gymmatly madda - Omega-3 bar. Bu kislotalar beýnide signallaryň hereketini çaltlaşdyrýar. Hususan-da, Omega-3 ýat, üns we kabul ediş ýaly beýniniň esasy funksiýalaryny işjeňleşdirýär. Hünärmenler mekdep okuwçysy üçin iň sagdyn ertirligiň az mukdarda ýag we balyk ikrasy bilen çörekden taýýarlanan gamburg diýip hasaplaýarlar.

Hünärmenleriň bellemegine görä, süle (awsýanka), hoz, kakao, şokolad, nohut, alma, käşir, kiwi ýaly önümler elmydama çaga menýusynda bolmaly. Adam beýnisi 70% -den gowrak ýagdan durýar we bu organiki birleşme immunitet ulgamyny kadalaşdyrmakda möhüm orun eýeleýär. Gysgaça aýdanyňda Omega-3 we doýmadyk (gowy) ýaglar çaganyň ösüşi üçin möhümdir. Ýaglaryň kömegi bilen A, D, E we K witaminleri siňdirilýär we netijeli özleşdirilýär.

Çaganyň akyl taýdan kadaly ösmeginde başga-da ençeme peýdaly önümler ulanylýar. Şeýle-de, ösüp barýan çaganyň gündelik durmuşynda hereketli oýunlaryň, logiki meseleleriň, owadan, täsin ýerlere gezelençleriň, deň-duşlary bilen bilelikdäki wagt geçirmeleriň bolmagy hökmandyr. Ýaş nesliň ösüşine ulularyň gatnaşygy, göreldesi, sözleýşi-de uly möçberde täsirini ýetirýär.

Jeren MEREDOWA,

Aşgabat şäherindäki 98-nji orta mekdebiň başlangyç synp mugallymy, Büzmeýin etrap Halk Maslahatynyň agzasy.

Başga peýdaly maslahatlar
16640718866af2.webp
Çopantelpegiň adam saglygyna ýetirýän peýdaly täsirleri

Gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde giňden ulanylýan, dünýä ýurtlarynyň köpüsinde duş gelýän çopantelpek saglygymyz üçin örän peýdalydyr.


1663c945c93a7d.jpeg
«Bejeriş binagärligi» hassalaryň ünsüni gussaly duýgulardan sowup, olarda ruhubelentlik döredýär

Ösümlikleriň, arassa howanyň, janly-jandarlaryň bejeriş ukyplary barada bilýän hem bolsak, binagärligiň şypa berijilik häsiýeti barada seýrek eşidilýär.


16631174d696af.jpeg
Gülli kelemiň peýdasy

Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.

165b91eda2f571.jpeg
Beýiniň peýdasy

Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.


1658d4df34d0ed.jpeg
Nohudyň peýdasy

Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.