Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäherindäki «Tiz hyzmat» hususy kärhanasy il arasynda gelin kömelekleri diýip tanalýan şampinýonlary ösdürip ýetişdirmek bilen meşgullanýar, diýip «Türkmenistan: Altyn asyr» saýty habar berýär.

Kärhanada geçen ýylyň noýabr aýynda ilkinji hasyl ýygnalypdyr. Şol döwürde her aýda 3 tonna hasyl alnan bolsa, eýýäm, häzirki wagtda bu görkeziji iki esse ýokarlanyp, her gün 200 kilograma golaý, her aýda bolsa 6 tonna golaý önüm öndürilip, önüm öndürmegiň ösüş depgini 2 essä ýakyn artdyrylypdyr. Ýetişdirilen kömelekler bir kilogramlyk ýörite gaplara ýerleşdirilip, ak bazarlarda we söwda nokatlarynda alyjylara hödürlenýär. Şonuň bilen birlikde kärhanada kömelekler 0,5 litrlik çüýşe gaplara marinadlanan görnüşinde gaplanylýar we satuwa ugradylýar.

«Tiz hyzmat» hususy kärhanasynyň ýolbaşçysy Almansur Orazowyň aýtmagyna görä, kömelekleri ýetişdirmek aýratyn takyklygy we ylmy esasda çemeleşmegi talap edýär. Kömelekler oba hojalyk galyndylaryny gaýtadan işlemegiň netijesinde, ýörite taýýarlanan kompostda ösdürilip ýetişdirilýär. Bu dökün hem kärhanada bugdaý samanyny çüýredip, gerekli mikroelementlere baý bolan galyndylara garmak bilen taýýarlanýar. Garyndy 80 gradus temperatura çenli gyzdyrylandan soňra, hakyky kompost döküni emele gelýär. Bu yzygiderliligiň 21 günlük hysyrdyly zähmeti talap edýändigini hem aýtmalydyrys. Kömelek tohumy Fransiýadan satyn alynýar we ýörite ammarlarda – aýratyn şertlerde saklanylandan soňra önümçilige ugrukdyrylýar. Kömelekler emeli ýagyş arkaly suwarylýar we ýyladyşhanadaky temperatura 25-den 17 gradus aralygyndaky ýylylykda saklanylýar. Olaryň ösüp çykýan gatlagy 5 santimetr galyňlykdaky torf bilen örtülýär. Häzirki wagtda torf Russiýa we Eýran döwletlerinden getirilýär. Kärhanada geljekde onuň ornuny tutup biljek serişdäni taýýarlamak işleriniň alnyp barylýandygyny belläp geçmek hem buýsançlydyr. Kömeleklere tehnologiki we gigiýeniki talaplara laýyklykda berk düzgün-tertip esasynda ideg edilende olar 45 – 50 günde ýetişýärler. Şeýle hem kömelekleriň kadaly ösmekleri we ýetişmekleri üçin suw bilen üpjünçiligi aýratyn ähmiýete eýedir. Ösüş döwründe bir kilogram kömelek bir gije – gündiziň dowamynda 2 litr suw talap edýär. Suwuň sähelçe ýetmezçilik ýa-da artykmaçlyk etmegi diňe bir hasylyň mukdaryna däl, onuň hiline-de ýaramaz täsir edýär.

«Tiz hyzmat» hususy kärhanasynda taýýar önümleriň ammarlarda – ýörite sowadyjylarda saklanmagy olary terligine we ýokary hil derejesinde alyjylara hödürlemäge mümkinçilik berýär.