Gatyk
13:56 19.03.2022
Gatyk taýýarlamak üçin islendik süýdi ulanyp bolýar, ýöne esasy zat onuň tebigy bolmagydyr.
Gatykda turşy süýt bakteriýalarynyň birnäçe görnüşleri bar. Şonuň üçin hem onuň ýokumlylygy ýokarydyr. Gatygyň düzümindäki mikroorganizmler adam bedeninde zyýanly bakteriýalaryň ösmeginiň öňüni alýar, iýmit siňdiriş ulgamynyň sagdyn deňagramlylygyny dikeltmäge we bedeniň gorag funksiýalaryny ýokarlandyrmaga kömek edýär.
Gatygyň düzüminde köp mukdarda mis, kalsiý, kremniý, fosfor, demir, sink hem-de E, A, D we B witaminleri bar. Şeýle hem onuň az kaloriýaly görnüşleri bolup, berhiz tutýan adamlara bu önümi ulanmaga mümkinçilik berýär. Ony göwreli we çaga iýmitlendirýän aýallara peýdalanmak maslahat berilýär. Içgi diňe bir holesteriniň we şekeriň derejesini peseltmek bilen çäklenmän, böwrek daşlarynyň döremeginiň öňüni alýar, bedeniň işjeňligini gowulandyrýar.
Bu önümiň görnüşleri, esasan, ýagly bolansoň, semizlik bilen göreşýän adamlara gatygy ulanmak maslahat berilmeýär.
Resul SAHATOW,
Türkmen döwlet binagärlik - gurluşyk institutynyň talyby.
Gülli kelemiň peýdasy
Gülli kelemiň (brokkoli kelemi) watany gündogar Ortaýer deňzi sebiti hasaplanýar. Ol 2 ýyllyk ösümlik bolup, ýabany kelemden gelip çykýar. Häzirki wagtda hytaý, hindi, italýan, türk, fransuz, ispan we dünýäniň başga-da ýurtlarynyň aşhanalarynda giňden ulanylýar.
Çaganyň aň-akyl ösüşi üçin peýdaly önümler
Çaganyň aň-akyl taýdan kadaly ösmegi okuw-terbiýeçilik işinde esasy wezipe bolup durýar. Her bir ýaşda iýmitlenmegiň belli bir kadasy bolşy ýaly, çagalyk döwründe hem bu şeýledir.
Beýiniň peýdasy
Beýi peýdaly häsiýeti ýokary bolan miweleriň hataryna degişlidir. Biziň Türkmenistan ýurdumyzda hem beýi urugyndan adaty beýi görnüşi ösdürilip ýetişdirilýär. Aslynda, beýiniň gelip çykan ýerleri Kawkaz we Ortaýer deňiz kenarýakalary hasaplanýar. Beýi agaç görnüşli we gyrymsy bag bolup, boýy 8 metre çenli ýetýär.
Nohudyň peýdasy
Nohut — iň gadymy ösümlikleriň biri. Onuň watany günorta-günbatar Aziýa we ýakyn Gündogar hasaplanýar. Ösümlik bu ýerlerde miladydan öňki 7-nji müňýyllykda ösdürilip ýetişdirilipdir. Dünýäde nohudyň 70-e golaý görnüşi belli bolup, olardan diňe iki görnüşi giňden ulanylýar. Ol gök çig görnüşinde we gabykly bişen görnüşinde ulanylýar. Ösümlik beloklaryň ajaýyp çeşmesidir. Onuň 100 gramynda takmynan 25 gram belok bar. Şonuň üçin nohut sagdyn iýmitlenişiň aýrylmaz bölegi hasaplanýar.
Greýpfrut — peýdaly miwe
Greýpfrut tropiki miwelere degişli bolup, onuň watany Barbados adasy hasaplanýar. Ol elmydama ýaşyl öwüsýän agaçda ýetişip, sowuk howany halamaýar. Miwe ýolunmanka daşky görnüşi boýunça üzüme çalym edýär.
