Milli türkmen telpegi

“Biziň milli mirasymyza halkymyzyň milli buýsançlary, häsiýetleri, ynanç-ygtykatlary, mahlasy, türkmenleriň ruhy älemi siňipdir. Bu milli mirasyň gözbaşy dünýäniň dörän ilkinji gününden gözbaş alyp, ХХI asyrda- türkmen halkynyň bagtyýarlyk eýýamynda öz ösüşiniň ýokary belentliklerine ýetdi”
G.Berdimuhamedow
Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen gelin-gyzlarymyz we mert ýigitlerimiz milli mata önümlerinden taýýarlanylan egin-eşiklerini üýtgeşik höwes hem-de uly buýsanç bilen geýýärler. Ak gaýma tahýaly oglanlara, gültahýaly gyzlara, öýme ýalykly gelinlere, ak gyňaçly enelere, çäkmenli, telpekli atalara gözüň düşende, pederlerimiziň pähim-parasaty siňen milli gymmatlyklarymyzyň, asylly ýörelgelerimiziň, gadymy däp-dessurlarymyzyň dowamlydygyna buýsanjyň goşalanýar. Şu babatda türkmeniň milli telpegi ata-babalarymyzyň nesilden-nesle geçýän miraslarynyň biri hasaplanýändygy hakynda durup geçesiň gelýär. Milli telpegimiz hakynda birnäçe gyzykly taryhy rowaýatlar hem bolupdyr. Jöwzaly yssylara garamazdan türkmen halky, esasan-da ýaşulularymyz, erkek adamlar türkmeniň milli telpegine uly sarpa, gadyr- hormat goýup başyna täç edip geýýärler, munuň özi hem daşary ýurtly myhmanlary haýrana goýup, hemmelerde uly täsir galdyrýar. Türkmen telpegi yssy howalarda, tomsuna günden, gyşyna bolsa sowukdan başyňy goramaga mümkinçilik döredýär. Erkek adamlaryň milli geýimleriň arasynda türkmen telpegi ilkinji orunda durýar. Aksakgally ýaşulularymyzyň aglaba bölegi telpegi diňe bir ýylylyk üçiň geýmän, eýsem mertebe üçin hem geýýärler. Türkmen halky telpege uly hormat goýýar. Ony abat saklamakda ýüňüniň döwülmezligi üçin erkek adamlar ýaglyk bilen örtüp goýýarlar. Telpekleriň birnäçe görnüşleri bolup, olar toý - dabaralar, ýaşlar, çagalar we ýaşulular üçin hem niýetlenip tikilýär. Milli türkmen telpegini biziň ýurdumyzda erkek adamlar tikip taýýarlaýarlar. Ol hünär nesilden-nesle geçip gelýär. Öz obalarynda telpek tikýän ýaşulular hormatlanýan, sylanýan aksakgallar hökmünde tanalýar. Häzirki wagtda türkmen telpeginiň birnäçe görnüşleri taýýarlanylýar. Toý dabaralar üçin 25-30 sm beýiklikde telpekler tikilip olar gür, uzyn ýüňli goýun derisinden taýýarlanylýar. Orta we uly ýaşly erkek adamlaryň aglaba bölegi mele, gara we çal renkli ýüňlerden taýýarlanýan telpeklere uly höwes bildirýärler. Ýaşlarymyz we çagalarymyz ak telpekleri geýýärler. Türkmen bazarynda owadan, ýeňil, milli türkmen telpegi gelen daşary ýurtly myhmanlarymyzda uly gyzyklanma döredýär. Bu ata-babalarymyzdan nesilden-nesle geçip gelýän telpekdir tahýalar barada ençeme gyzykly gürrüňler edilip umumadamzat aňyýetiniň ösüşine saldamly goşant goşan baý medeniýetimizi dikeltmäge uly mümkinçilikleri döredip beren Milli Liderimize öz sag bolsunlarymyzy aýdýarys. Goý, Arkadagly Serdarymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, il-ýurt bähbitli we adamzat ähmiýetli alyp barýan işleri mundan beýläk hem rowaçlyklara beslensin!
Begnazar ALLANAZAROW,
Türkmen oba hojalyk institutyň talyby.

Innowasiýa arkaly durnukly geljege barýan ýol
«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde «Gün, ýel gorlarynyň potensialyny kesgitlemek boýunça bitewi maglumatlar» merkezi döredilip, onuň esasynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň internet portaly» işlenip taýýarlanyldy we häzirki wagtda onuň maglumatlar gory baýlaşdyrylýar.

Ýaşaýyş-durmuş şertlerini üpjün etmekde «ýaşyl» energiýanyň orny
Adamzadyň aňy ösdügiçe, islegler artyp, öz döwrüne görä talaplar täze görnüşde ýüze çykýar. Dünýäni herekete getirýän güýç energetika hasaplanýar.

Türkmenistan amala aşyrýan iri taslamalarynda ekologiýa syýasatyny ileri tutýar
Soňky ýyllarda tükeniksiz çeşmelerden alynýan «ýaşyl» energiýa (gaýtadan dikeldilýän energiýa) bolan gyzyklanma bütin dünýäde, şol sanda biziň Garaşsyz ýurdumyzda barha ýokarlanýar.

Ynsan bedenine ýokumly zeýtun miweleriniň möçberi artýar
Etrek etrabynyň «Gyzylbaýyr» daýhan birleşiginiň mes toprakly ýaýlasyndan uzak möhletleýin ýer bölegini alan Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy telekeçi Ymamberdi Jepbarow miweli baglary ýetişdirmek bilen meşgul bolýar.

Aýazbaba hökman geler, oglum! (Hekaýa)
Oglanjyk ir bilen ukudan oýandy-da, otagynyň töründe bezelgi duran arçanyň ýanyna baryp töweregine seretdi. Eglip bir bölek kagyzy aldy-da: «Aýazbaba meniň ýazan hatymy okamandyr-a» diýip, başyny aşak saldy. Birdenem: